در سال‌های اخیر با پیشرفت فناوری، میزان پژوش‌های صورت گرفته و مقالات ارائه شده در زمینه‌های فرهنگی، هنری، اجتماعی و علمی نیز افزایش چشم‌گیری داشته است. ولی از طرفی، بالا رفتن این رقم، جستجو، دسترسی و تعقیب مقالات و پژوهش‌های صورت گرفته را برای دانشجویان و فعالان علمی به امری دشوار و زمان‌بر تبدیل کرده است. در همین راستا شرکت‌های بزرگ علمی و فناوری مانند «گوگل»، «الزویر» و «مایکروسافت» اقدام به تولید ابزارهایی برای بهبود و سهولت جستجوهای صورت گرفته، نموده‌اند که در این مقاله به نحوهٔ عملکرد و روش‌های مناسب برای بهره‌گیری از آن‌ها خواهیم پرداخت.
جستجو، دسترسی و خواندن مقالات علمی معتبر برای غالب دانشجویان به خصوص دانشجویان دوره‌های تکمیلی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، زیرا تمام دانشجویان برای رسیدن به اهداف آکادمیک خود و انجام اموری از قبیل: انتخاب موضوع مناسب برای پایان‌نامه و تهیه، نگارش و چاپ یک مقاله علمی در مجلات داخلی و خارجی، نیازمند داشتن دسترسی به مقالات معتبر علمی‌اند. اما همانطور که قبلا اشاره شد، به دلیل عدم آموزش و اطلاع رسانی کافی در ارتباط با روش‌های مناسب جستجوی مقالات علمی، ما در این مطلب به ارائهٔ راه‌کارهایی مناسب در به کارگیری سه موتور جستجوی آکادمیک قدرتمند در راستای دسترسی به این مقالات علمی، خواهیم پرداخت:
۱. بهترین روش، استفاده از اَبر موتور جستجوگر علمی گوگل، به نام «اِسکالر»:
گوگل اسکالر (Google Scolar ) چیست
این ابر جستجوگر که توسط شرکت گوگل برای جستجوی مقالات، مطالب، کتب و مجلات علمی و تخصصی طراحی، ساخته و بسط داده شده است، یکی از بهترین و سریعترین ابزارهای موجود برای جستجوی مقالات علمی می‌باشد. شما در «اسکالر» می‌توانید مقالات را از طریق موضوع، موسسات و انتشارات مربوطه، نویسندگان و همچنین تاریخ انتشار آن‌ها دسته‌بندی و جستجو نمایید. شرکت گوگل که همواره در زمینه‌های علمی و فناوری پیشگام و پیشتاز عرصه بوده است، با ارائهٔ «اسکالر» نیز این‌بار در زمینه جستجوهای علمی و مقالات علمی قصد سهولت بخشیدن به امور کاربران خود را داشته و با همگام‌سازی این جستجوگر با دیگر محصولات خود نحوهٔ پژوهش‌ها و جستجوهای انجام گرفته از سوی کاربران خود را بهبود بخشیده و تا حد بسیار زیادی تغییر داده است.
گوگل اسکالر (Google Scolar ) چگونه کار می کند | نحوه سرچ مقاله در گوگل اسکولار
همانطور که مستحضر هستید، موتور جستجوی اصلی شرکت گوگل از الگوریتم‌های پیچیده‌ای برای رتبه‌بندی و اولویت بخشی به نتایج حاصله بهره می‌گیرد. اما در «اسکالر» میزان و تعداد دفعات ارجاعات صورت گرفته به یک مقالهٔ بخصوص، رتبه و امتیاز آن مقاله را در نتایج جستجو معین کرده و از طرفی می‌توان با استفاده از فیلترهای مختلف موجود نتایج حاصله را به شکل دلخواه ترتیب داد.
نحوه دانلود مقاله از گوگل اسکولار
شرکت «گوگل» همچنین، دیگر امکانات موجود در موتور جستجوی اصلی و سایر خدمات خود را نیز با «اسکالر» همگام سازی کرده و پس از ورود به حساب کاربری گوگل خود، به شما امکان استفاده از دریافت اعلان برای مقالات جدید با برچسب‌های تعیین شده از سوی شما و همچنین نشانه‌گذاری مقالات بخصوص را به شما می‌دهد. اگر تا کنون با روش‌های جستجوی مقالات علمی آشنایی نداشته‌اید به شما توصیه می‌کنیم برای آغاز فعالیت خود و کسب تجربه بیشتر در زمینه فعالیت خود را با این جستجوگر پرکاربرد و مفید آغاز کنید. زیرا استفاده از آن بسیار آسان و پر بازده بوده و به شما امکان خواهد داد تا برای مراحل آغازین پژوهش‌های خود با مشکل بزرگی روبرو نشوید. گوگل همواره در ارائهٔ خدمات به کاربران خود بهترین عملکرد ممکن را داشته و مطمئن باشید استفاده از این موتور جستجوگر نیز تجربه‌ای دلپذیر و آسان خواهد بود.
۲. فرا موتور جستجوگر «اسکوپوس»، محصول انتشارات الزویر
اسکوپوس (Scopus) چیست
اسکوپوس با داشتن بزرگترین پایگاه از نتایج و چکیده‌های مقالات علمی در زمینه‌های مختلفی از قبیل هنر، پزشکی، علوم اجتماعی و فناوری و… یکی از بهترین ابزارها برای جستجو و دسترسی به مقالات علمی از سراسر دنیا می‌باشد. با استفاده از این موتور جستجو شما می‌توانید از تمام مقالات و پژوهش‌های صورت گرفته در رابطه با موضوع مورد نظرتان مطلع شده و آن‌ها را تعقیب و بررسی نمایید. «اسکوپوس» همچنین، با تجزیه و تحلیل اطلاعات، امکان انتخاب مقالات با توجه به راه‌کارها، منابع، تاریخ، میزان اعتبار و… را برای شما فراهم می‌کند. «اسکوپوس» به دلیل ارائهٔ امکاناتی متمایز به نسبت دیگر موتورهای جستجو به گزینه‌ای مناسب برای پژوهشگرانی که نیاز به تعقیب و بررسی دیگر پژوهش‌های صورت گرفته در رابطه با موضوع مورد نظرشان را دارند، تبدیل شده است.
اسکوپوس (Scopus) چگونه کار می کند
این موتور جستجوگر امکان جستجو از میان ۵۷ میلیون مقاله در پایگاه دادهٔ خود را با روش‌های گوناگونی به شما ارائه می‌دهد. شما می‌توانید علاوه بر بخش جستجوی اصلی، با استفاده از گزینهٔ جستجوی پیشرفته، (که به شما امکان جستجو با نام یک یا چند نویسنده، سطح علمی و دیگر عناصر موجود را می‌دهد)، نتایج حاصله و مورد نیاز خود را بهبود ببخشید. علاوه بر این، «اسکوپوس» به شما امکانات دیگری از قبیل دریافت اعلان بر اساس برچسب‌ها و کلمات کلیدی و حتی نام نویسنده، محقق و اساتید مورد نظرتان، را نیز ارائه می‌دهد که به وسیلهٔ آن می‌توانی. به محض ارائهٔ مقاله و یا پژوهشی مرتبط با موضوع مورد نظرتان از آن مطلع شوید. این سرویس عملکردی همانند دریافت اعلان در سرویس‌های گوگل داشته و کاربر با انتخاب کلمات کلیدی و یا دیگر مشخصه‌های ممکن می‌تواند از زمان ارائه و انتشار مقالات چ پژوهش‌های مورد نظر خود مطلع شود.
شما در این جستجوگر می‌توانید علاوه بر فهرست‌بندی الفبایی که خود این موتور ارائه می‌دهد، با نشانه گذاری مقالات مختلف فهرستی بخصوص برای خود تهیه کرده و در مواقع مورد نیاز آن‌ها را بررسی نمایید. به عبارتی دیگر فهرستی که بخش اصلی این جستجوگر برای شما فراهم می‌آورد تمام مقالات، کتب، مطالب، مجلات و پژوهش‌های موجود را بر اساس حروف الفبا مرتب کرده و به شما امکان جستجویی آسان‌تر را می‌دهد، اما شما نیز می‌توانید با نشانه‌گذاری موارد مورد نیاز خود، فهرستی شخصی‌سازی شده و متناسب با نیازهای علمی خود تهیه کرده و از آن بهره بگیرید. همچنین می‌توانید به مراجع موجود در یک مقاله و مقالاتی که از مقاله موردنظر شما به عنوان مرجع بهره گرفته‌اند نیز دسترسی داشته و یا حتی مقالات منتشر شده در یک شهر بخصوص را مشاهده نمایید. «اسکوپوس» برای درک بهتر نتایج جستجو، امکان تجزیه و تحلیل بصری بر اساس کشور، منطقه، نوع سند و موضوع را نیز برای شما فراهم کرده است.
در این جستجوگر امکان بررسی ده مقاله به صورت همزمان و همچنین ماژولی مخصوص برای مقالات توسعه یافته موجود است، که به وسیلهٔ آن می‌توان میزان تعامل جامعه علمی با مقاله را با توجه به معیارهای متفاوت به صورت نمودارهای بصری مشاهده نمود و همچنین در بخش نویسندگان نیز می‌توان مقدار ارجاعات، نقل قول‌های صورت گرفته از نویسنده، همکاری با موسسات متفاوت و تعداد مقالات موجود در بازه‌های زمانی و… را به شکل آمارهای مختلف مشاهده و بررسی نمود.
«اسکوپوس» همانند سرویس Web Of Science، محصول شرکت تامسون رویترز، مقالات علمی موسوم به «آی‌اس‌آی» را نمایه کرده و دارای نمایه‌ای مجزا از مجلات و کنفرانس‌های معتبر بین‌المللی می‌باشد. این موتور جستجوی قدرتمند توسط انتشارات«الزویر» که خود یکی از بزرگترین منتشر کنندگان مقالات علمی معتبر است، طراحی و ساخته شده، لذا می‌توان انتظار امکاناتی به نسبت بهتر از دیگر رقبا را نیز از آن داشت زیرا «الزویر» به دلیل انتشار مقالات و کتب مختلف علمی، خود دارای یکی از بزرگترین منابع و پایگاه‌های داده می‌باشد. اما، بر خلاف دیگر رقبای این جستجوگر، استفاده از امکانات «اسکوپوس» رایگان نبوده و اجباری بودن پرداخت برای داشتن حساب کاربری در این موتور جستجوگر را می‌توان یکی از ایرادات آن به حساب آورد. از طرفی طی سال‌های اخیر مشکلات مالی و موانع موجود برای دانشگاه‌های ایران خرید حق اشتراک از این موتور جستجوگر را تقریبا غیر ممکن کرده است و بنابراین به شما توصیه می‌کنیم که اگر یک پژوهشگر حرفه‌ای می‌باشید، برای انجام تحقیقات خود، شخصا و از طریق راه‌های میان‌بر حساب کاربری این سرویس را تهیه و از امکانات آن به شکلی مناسب بهره بگیرید. زیرا این سرویس برای انجام پژوهش و همچنین اطلاع از مقالات و پژوهش‌های صورت گرفته در هر لحظه بسیار مناسب و حتی ضروری است.
۳. «جستجوی آکادمیک»، محصولی نسبتاً جدید از شرکت مایکروسافت برای یافتن مقالات
آکادمیک سرچ چیست و چگونه کار می کند
از طرفی، شرکت مایکروسافت نیز قصد خالی گذاشتن عرصهٔ رقابت را نداشته و در سال ۲۰۱۴ اقدام به معرفی موتور جستجوگر مخصوص خود تحت عنوان «جستجوی آکادمیک» نمود. مایکروسافت برای رقابت با دیگر شرکت‌های موجود در این زمینه، امکانات متنوعی را به کاربران خود ارائه کرده و به بخشی مهم از جستجوگران آکادمیک برای مقالات و پژوهش‌های علمی تبدیل شده است.
این سرویس که مدعی است ۸۰ میلیون مقاله و ژورنال را تحت پوشش قرار داده است، از الگوریتم object-level vertical، برای جستجوهای خود بهره گرفته و در واقع شبکه‌ای است از فرا داده‌های موجود برای مقالات علمی منتشر شده در مجلات، مقالات پژوهشگران و موسسات علمی و دانشگاه.
«جستجوی آکادمیک مایکروسافت»، مقالات را بر اساس دانشگاه‌ها، موسسات آموزشی، محققان و نویسندگان مقالات، کنفرانس‌ها و همچنین تاریخ انتشارات مقالات دسته‌بندی کرده و همچنین به شما امکان مرتب کردن آن‌ها با توجه به تاریخ انتشار مقاله، تعداد ارجاعات موجود و ارتباط با کلمات کلیدی را نیز ارائه می‌دهد. بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که این موتور جستجوگر از شرکت مایکروسافت، یکی از روش‌های مناسب و رایگان برای جستجو و دسترسی به مقالات علمی می‌باشد که برای رقابت با گوگل طراحی و توسعه یافته است.
ما معتقدیم که نظرات و انتقادات شما دوستان عزیز می تواند به ما یاری رساند تا محتوای فاخرتری را تولید نمایید.در این راستا علاقه مند خواندن نظرات و پیشنهادات شما و همچنین دانش شما در این زمینه هستیم. اگر دانش خاصی در این زمینه دارید ما و دیگر دوستان را از آن آگاه گردانید.
مقالات مرتبط:
انواع مقالات علمی | تقسیم بندی انواع مقالات علمی به چه صورت است؟
